Glass music

Ρίξε στο γυαλί νεράκι.

Από τότε που υπήρξε το γυαλί, ο άνθρωπος πειραματίστηκε με αυτό καλλιτεχνικά.
Είναι εξάλλου πολύ ωραίο υλικό, ε! Το τρίβεις (κάνει ιιιινκ, πλένουμε και κανένα πιάτο), το σπας και χαίρεσαι... αααα.

Στοιχεία για γυάλινα όργανα, έχουν βρεθεί στην Ευρώπη, για άλλους πλανήτες δεν ξέρω, από το 1492. Μετά Χριστόν, φυσικά – ο Χριστούλης ως γνωστόν φορούσε γυαλιά ηλίου σαν τον Neil Young. Rayban γιατί στην Παλαιστίνη έχει πολύ αντηλιά.

Από το 1700 λοιπόν, «μουσικά γυαλιά» όπως τα έλεγαν έπαιζαν αρκετοί μουρλοί, ειδικά στις Βρετανικές αποικίες, μέχρι που το 1761, ο Βενιαμίν Φρανκλίνος που είχε γοητευτεί από τον συριχτό αυτόν ήχο εφηύρε ένα γυάλινο αρμόνιο!

Το μουσικό αυτό όργανο -σαν γυάλινα μπολάκια του παγωτού το ένα μέσα στο άλλο- παιζόταν με υγρά δαχτυλάκια και όχι μόνο αποδείχθηκε πολύ επιτυχημένο ως όργανο αλλά έγινε μάλιστα και δημοφιλές στην Ευρώπη της εποχής αφού γράφτηκαν περίπου 400 συνθέσεις γι’ αυτό από το 1700τόσο μέχρι και το 1830.
Ας μη σχολιάσω εδώ, τι σκατά κάναμε εμείς τότε στην Ελλάδα, όπως είχα διαβάσει στον Ηλία Πετρόπουλο, ξεραινόταν το σκατό στον κώλο μας όσο πολεμούσαμε την Τουρκιά στο μετερίζι για 4 αιώνες, εκεί που στην Ευρώπη γεννιούνταν οι μεγάλοι ποιητές, ζωγράφοι, μουσικοί κ.λπ. κ.λπ.

Το 1791 ο Μότζαρτ συνέθεσε και ένα Κουιντέτο για Γυάλινο Αρμόνιο ειδικά για την βιρτουόζο Marianne Kirchgässner, που όποιος το έχει ακούσει τον θερμοπαρακαλώ να στείλει καμία πληροφοριούλα μην τα σπάσω όλα (τα γυαλικά μου).


Τώρα γιατί το 1830, το γυάλινο αρμόνιο του Φρανκλίνου έπεσε στην αφάνεια, είναι ένα μυστήριο. Μήπως επειδή δεν είχε εφευρεθεί ακόμη το υγρό σαπούνι για τα πιάτα; Μήπως επειδή δεν έφτιαχνε κανείς πια μουσικά αρμόνια; Δεν ξέρω.
Έτσι, αν εξαιρέσει κανείς ένα κομμάτι με τίτλο "Die Frau ohne Schatten" που συνέθεσε ο R. Strauss το 1919, δεν ξανακούστηκε σε αυτόν τον πλανήτη νέα σύνθεση.
Όσο για τα μουσικά αρμόνια του Φρανκλίνου, το τελευταίο κατασκευάστηκε το 1945 και δεν ήταν παρά γύρω στο 1983 που ξεκίνησε ξανά η κατασκευή τους, από ερασιτέχνες και μανιακούς με τον γυάλινο ήχο.
Σημειωτέον, ότι το γυάλινο αρμόνιο (glass harmonica) δεν έχει καμία σχέση με το «ποτηρόφωνο» (κάτι σαν άρπα με ποτήρια!) (εφεύρεση του Bruno Hoffmann στη Στουτγκάρδη το 1929) για το οποίο έχουν γραφτεί και συμφωνίες.


Τι ακούμε
Δυο-κομμάτια-σε-ένα (τα ένωσα επειδή ήταν πολύ μικρά), από τον δίσκο που εικονίζεται στην αρχή του κειμένου.
Eister (Quartet for glass and strings) και ένα παραδοσιακό Ιρλανδικό νανούρισμα, ερμηνευμένα από τον Dennis James.
(κλικ 2 download)


.