Jan 20, 2009

Τζερού Σαλαάμ (repost από το 2006)


(Σημαίνει Ιερουσαλήμ. «Πόλη της Ειρήνης». Μ’ άλλα λόγια, πρωτεύουσα των μπελάδων όλου του κόσμου. )


Μέση Ανατολή. Ο τόπος που ξεκίνησαν όλα.
Ιερουσαλήμ, Τζερού Σαλαάμ και «Πόλη της Ειρήνης». 37, όχι μάχες, αλλά μεγάλοι πόλεμοι, έχουν γίνει σ’ αυτή την πόλη που έγινε στάχτη 17 φορές και κάθε φορά ξαναχτιζόταν. Σήμερα, τη μαθαίνεις στο κατηχητικό και στις ειδήσεις των 8:30. Είναι μια άνυδρη επαρχία στο δρόμο για το πουθενά, που μια φορά κι έναν καιρό την κατοίκησε ένας λαός της ερήμου από τον οποίο κατάγεται η Χριστιανική θρησκεία.
Δεν έχει λιμάνι, ποτάμια, ψάρια ή δέντρα, μόνο τσουκνίδες για τα ζώα της. Δεν έχει τίποτε να προσφέρει, αλλά τη θέλουν όλοι. Σήμερα, η λέξη που ακούς πιο συχνά από Ισραηλινούς και Παλαιστίνιους είναι η ίδια λέξη που ακούς κι από Αμερικανούς και Ιρακινούς: «εκδίκηση». Νέοι και γέροι, όλοι θέλουν να πάρουν εκδίκηση αντί να φάνε μια ωραία μπριζόλα και να τη βρουν στο κρεβάτι με καμιά γκόμενα.

Ανατολή ή Δύση; Ιράκ ή USA; Μπαμπά γκανούγκ ή χοτ ντογκ; «Φαλάφελ» απαντώ. Μ’ αρέσει το φαλάφελ. Αν και τηγανίζεται, δεν έχει καμία σχέση με τα φαγώσιμα σκουπίδια του δυτικού πολιτισμού. Στην Ιερουσαλήμ, ας πούμε, όλοι τρώνε βασικά τα ίδια πράγματα. Μια φορά –δεν κάνω πλάκα– η Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης κατηγόρησε τους Ισραηλινούς επίσημα στον ΟΗΕ ότι τους έκλεψαν το εθνικό τους φαγητό, το φαλάφελ. Οι Ισραηλινοί γέλασαν και συνέχισαν να μασουλάνε: απ’ τη Μεσόγειο και κάτω, το ζήτημα ήταν πάντα σε ποιον ανήκει τι. Τρεις χιλιάδες χρόνια τώρα, τίποτε δεν άλλαξε και τίποτε δεν θ’ αλλάξει όσο οι θρησκείες διδάσκουν ότι ο ένας είναι ανώτερος του άλλου.

Και μη βιαστεί κανείς να προδικάσει ότι δεν είναι όλες οι θρησκείες ίδιες, γιατί δεν συμφωνώ ούτε με τη ρήση του Μαρξ ότι «η θρησκεία είναι το όπιο των λαών», όπως παπαγάλιζε ο μουσάτος συμφοιτητής μου με τον «Οδηγητή» στην κωλότσεπη, που του έγραφα κρυφά κασέτες με Allman Brothers στην Πάντειο: Η θρησκεία είναι το υδροκυάνιο των λαών. Αναλογιστείτε μόνο τι συνέβη στη χώρα μας με τις «ανεξίθρησκες» ταυτότητες ή τι θα συνέβαινε αν ταΐζαμε λουκάνικα ακόμη και τον πιο ειρηνικό άνθρωπο του κόσμου, έναν βουδιστή. Θα αυτοαναφλεγόταν σαν βρυκόλακας που έφαγε σκορδόσουπα.

Οι Ιρακινοί τα έχουν με τους Εβραίους. Οι Παλαιστίνιοι τα έχουν με τους Εβραίους. Ένας φίλος μου, επίσης, τα έχει με τους Εβραίους: όταν είχαμε πρωτοδεί στο σινεμά το «Η Ζωή Είναι Ωραία» του Μπενίνι, βγήκε στο διάλειμμα αηδιασμένος εκεί που εγώ είχα συγκινηθεί. «Θα πάρει Όσκαρ», μου είπε, αποκαλώντας τον ταλαντούχο Ιταλό «καραγκιόζη του Χόλυγουντ». Αργότερα, αποδείχθηκε ότι είχε δίκιο και στα δυο, αν και μου είχε φανεί απίστευτο τότε. Πέρασε καιρός για να καταλάβω ότι είναι μύθος πως οι Εβραίοι έχουν μόνο υποφέρει, με τον ίδιο τρόπο που είναι μύθος ότι τα θύματα της 11ης Σεπτεμβρίου ήταν πολλά σε σχέση με όσα έχουν προξενήσει οι Αμερικάνοι μόνο τα τελευταία χρόνια.

Ο λαός του Ισραήλ είναι ο λαός με την πρώτη καταγεγραμμένη γενοκτονία στην ιστορία της ανθρωπότητας, πριν από 3000 χρόνια. Πώς η Χαναάν έγινε ξαφνικά Ισραήλ; Με μια γενοκτονία. Οι Εβραίοι που ξέφυγαν απ’ την Αίγυπτο εισέβαλλαν και τους σκότωσαν όλους, νέους, γέρους, γυναίκες και παιδιά, ένα εκατομμύριο κόσμο. Για τα πολεμικά μέσα της εποχής, ήταν πραγματικό λουτρό αίματος. (Στη χριστιανική Βίβλο, θα βρείτε αυτή την ωραία ιστορία για τον Ιησού του Ναυί που «πέρασε τους ανθρώπους από μαχαίρι χωρίς να λυπηθεί κανέναν»).

Οι Εβραίοι ήταν κάποτε ένας λαός που δεν είχε πατρίδα. Ήταν νομάδας και οι φυλές του ζούσαν (και) στη Χαναάν για ένα διάστημα, ανάμεσα στους μόνιμους κατοίκους της. Από εκεί, κατέληξαν στην Αίγυπτο, οπού έγιναν σκλάβοι των οξυδερκών και περισσότερο εκπολιτισμένων φυσικά, Φαραώ. Πέρασε καιρός κι μια ωραία μέρα, εμφανίζεται ένας τύπος ονόματι Μωυσής (ο ίδιος τύπος που στον περίφημο Μωσαϊκό Νόμο του, εξηγούσε στο λαό του γιατί δεν πρέπει να πηδάει τη θεία του και να τρώει ζώα που έχουν οπλές) και τους λέει «ακούστε, θα φύγουμε απ’ όλη αυτή την παλιοκατάσταση και θα πάμε στη Χαναάν. Αυτή η γη μάς ανήκει, αν το έχετε ξεχάσει» (σ.σ. από τότε ορκίστηκαν να μην ξεχνάνε ποτέ και τίποτα).

Ο Μωυσής λοιπόν, τους είπε ότι ο Θεός τού μίλησε προσωπικά και ότι του είπε πως οι Εβραίοι είναι ο εκλεκτός λαός, οι Νο1 τέλος πάντων, και πως τους έχει δώσει τη Χαναάν για πάντα.
Ωραία, καθαρή δουλειά. Μόνο που δεν τους είπε ότι έπρεπε να σφάξουν και ένα εκατομμύριο κόσμο γιατί η Χαναάν δεν ήταν μια έρημη περιοχή όπου μπορούσες να πάς για κάμπινγκ. Ήταν ένας πολιτισμός με ιστορία εκατοντάδων αιώνων, που καταγόταν απ’ τους Φοίνικες. Ένα μεγάλο μέρος της σύγχρονης εβραϊκής κουλτούρας προέρχεται σήμερα από εκεί.


Τι μας ενδιαφέρουν όλα αυτά; Μας ενδιαφέρουν και πολύ, γιατί δεν είμαστε Αμερικάνοι, god damned. Κι εμείς οι Έλληνες προερχόμαστε από έναν αρχαίο λαό, γι’ αυτό πρέπει να ‘χουμε το νου μας μια και «η δουλειά του καουμπόυ δεν τελειώνει ποτέ» όπως έλεγε κι ο Ρόναλντ Ρήγκαν (ή μήπως ήταν ο Τζων Γουέην;). Πρέπει να θυμόμαστε ότι οι Αμερικανοί πήραν με τον ίδιο τρόπο τη γη από τους Ινδιάνους – με τη διαφορά ότι δεν είπαν ότι τους την έδωσε ο Θεός. Την έκλεψαν στεγνά και στα ίσια, όπως έκαναν και στο Ιράκ.

Μη νομίσει κανείς πάντως ότι Παλαιστίνιοι που διεκδικούν τη δυτική όχθη λέγοντας ότι είναι δική τους, έχουν περισσότερα δικαιώματα πάνω της. Δεν κατάγονται από τους μακαρίτες τους Χαναναίους, ούτε κι απ’ τους Φοίνικες (που ήταν οι μόνοι Χαναναίοι που επέζησαν από τις λεηλασίες του Ιησού του Ναυί). Πολύ λίγοι απ’ τους σύγχρονους Παλαιστίνιους έχουν ζήσει εκεί για περισσότερα από 50 χρόνια.
Οι περισσότεροι είχαν (ή έχουν) ξένες ρίζες και είχαν μεταναστεύσει σε περιοχές που ήταν ήδη αποικημένες από Εβραίους στη δεκαετία του ‘40. Η μετανάστευση βέβαια είναι απλώς μια λέξη: η αλήθεια είναι ότι τους μετέφεραν εκεί με φορτηγά οι Βρετανοί, παίρνοντάς τους από τον Αραβικό κόσμο. (Γι’ αυτό και ο Σαντάμ νοιαζόταν τόσο πολύ για τα ξαδέλφια του). Οι Βρετανοί τούς εγκατέστησαν σε μια περιοχή που τους ήταν εντελώς άγνωστη. Έχοντας και τη συναίνεση των Αμερικανών, άρχισαν να φέρνουν πλήθη Αράβων στην Παλαιστίνη όταν έγινε φανερό στα Ηνωμένα Έθνη ότι μετά το Β’ Παγκόσμιο, θα δημιουργούταν το κράτος του Ισραήλ. Η ιστορία επαναλαμβάνεται τώρα στο Ιράκ, με τους συνήθεις ύποπτους και πάλι παρόντες: τους Βρετανούς (ας μην ξεχνάμε ότι είχαν τον έλεγχο του Ιράκ και των πετρελαίων της Μοσούλης το 1926 όταν πήγαν να συγκρουστούν με το Κεμαλικό καθεστώς) και τους πανταχού παρόντες και τα πάντα γαμώντες, Αμερικάνους.

Εδώ και 3000 χρόνια, οι πέτρες όλου του κόσμου κουφαίνονται από τα ουρλιαχτά των παιδιών της Μέσης Ανατολής. Ο πετροπόλεμος είναι παράδοση και οι πέτρες άπειρες σ’ αυτούς του τόπους. Η φύση είναι το οπλοστάσιο της Παλαιστίνης, μιας χώρας όπου τα κορίτσια χορεύουν με εκρηκτικές ύλες αντί να χορεύουν με τους πατεράδες τους (είναι πολύ μικρά για να χορεύουν με αγόρια).
Μπορεί να λέμε ότι οι Άραβες και οι Εβραίοι είναι αδέλφια, αυτό όμως δε σημαίνει ότι μοιάζουν. Υπάρχουν πολιτισμικές και σεξουαλικές διαφορές. Ευτυχώς. Χωρίς αυτές ο κόσμος και οι άνθρωποι θα ήταν πανομοιότυποι. Θα ήμασταν όλοι Αμερικανοί, συνηθισμένοι σε βεντέτες συμμοριών, επιδρομές, αιματηρούς πολέμους και πληθυντική βιομηχανοποιημένη εκσπερμάτωση. Δρούσοι, Σιίτες, Σουνίτες, Χιτζάτζι, Βεδουίνοι, Σούφι, Γουαχάμπι, και φυσικά, Άραβες Χριστιανοί, είναι τα φύλα των Αράβων - περισσότερα κι απ’ όλες τις βόμβες του κόσμου μαζί. Σε ποιον ανήκει, λοιπόν, η Μέση Ανατολή; Στη μαγεία της διαφορετικότητας.


Σημειώνω σε πέτρα σαν τον Μωυσή:

1) Η θρησκεία είναι ένας από τους κυριότερους δημιουργούς της ανθρώπινης δυστυχίας.
2) Η πολιτική είναι η επιστήμη της κυριαρχίας.
3) Η λογική προέκταση κάθε πολιτικής είναι ο πόλεμος.
4) Η πολιτική προκειμένου να προστατέψει τα συμφέροντά της, ιδιοποιήθηκε τη θρησκεία
εδώ και χιλιάδες χρόνια. Οι βασιλιάδες πάντα εξαγόραζαν τους ιερείς (και το αντίστροφο), χαρίζοντάς τους κτήματα και στολίδια, προνόμια κάθε είδους. Συναγωγές, εκκλησίες, τζαμιά.
5) Από τη στιγμή που η θρησκεία πολιτικοποιήθηκε, αργά η γρήγορα οδήγησε στον φονταμενταλισμό: σήμερα οι οπαδοί των θρησκειών είναι πρόθυμοι να πεθάνουν ή να σκοτώσουν για να υπερασπιστούν τους υπεροπτικούς ισχυρισμούς τους.
6) Η επίδραση της οργανωμένης θρησκείας στους ανθρώπους, τους κάνει να μιλούν και να σκέφτονται με κλισέ. Να παίρνουν το παρόν τους και να το στοιχηματίζουν στο μέλλον, σε παράδεισους με πιλάφια και συγχώρεση. Να περιορίζουν τη ζωή τους σε σκέψεις από δεύτερο χέρι και να ζουν μια ζωή επίσης από δεύτερο χέρι. Σας θυμίζει κάτι ολοκληρωτικό; Ναζιστική Γερμανία, Ιερά εξέταση, Σταλινισμό, Σταυροφορίες;

Το Θείο είναι επεκτεινόμενο και γι’ αυτό αιώνιο - η θρησκεία είναι περιοριστική. Και απ’ τη στιγμή που έκανε την ανίερη συμμαχία της με την πολιτική, έγινε η πιο επικίνδυνη και καταπιεστική δύναμη που έχει γνωρίσει ποτέ ο κόσμος. Αν μάλιστα είσαι μικρός σε ηλικία όταν δέχεσαι αυτόν τον προσηλυτισμό, είτε βρίσκεσαι σε στρατόπεδο του ISIS ή τoυ Ισραήλ είτε στο κατηχητικό, είναι μια μορφή παιδικής κακοποίησης.

«God bless America» λέει ο ένας - «ο Αλλάχ είναι μεγάλος και είναι μαζί μας» λέει ο Σαντάμ, επικαλούμενοι το Θεό. Το Θεό τους. Για όποιον, όμως, πιστεύει στην Ύπαρξη –ότι κι αν σημαίνει αυτό– κάθε μέρα είναι μέρα της Κρίσεως. Πάντα ήταν και πάντα θα είναι.
Και, γαμώ τον εγκέφαλό μου, αλλά όταν ξέρεις πολύ καλά τι έχεις ή τι πρέπει να κάνεις ως Άνθρωπος, τότε δεν καλείς εσύ το Θεό.
Σε καλεί εκείνος.

.

12 comments:

Anonymous said...

Πόσες (ΜΕΓΑΛΕΣ) αλήθειες καταφέρατε να χωρέσετε στο post αυτό..

Τιμή μας..

(περιμένουμε εναγωνίως έκδοση βιβλίου με το όνομά σας..)

Weirdo
(Σημ.: Ο πληθυντικός είναι σεβασμού..)

dgalanis said...

are u talking about the olde or the new jerusalem?

Mantalena Parianos said...

@ Weirdo
Μερσί. Για να πρωτοτυπήσω, βιβλίο ΔΕΝ θέλω να βγάλω με ό,τι δημοσιεύω εδώ. Αυτά είναι για μας και σας αγάπες μου.
;-)

@ νεο μανιφέστο
Η Ιερουσαλήμ είναι μια, dear. Και δυστυχώς, δεν πρόκειται ποτέ να αλλάξει τίποτε. Ούτε στα κόμικς που παρουσιάζουν τον κόσμο του μέλλοντος, ούτε στην πραγματικότητα.

Anonymous said...

Κατανοητόν.(Αν και -still- πολύ θα θέλαμε να δούμε έκδοσή σας, με οποιοδήποτε θέμα και οποιαδήποτε ταυτότητα...)

-btw, σας πάει εξαιρετικά και ο.. θηλυκός εαυτός..-

Εξακολουθήσατε, λοιπόν, το πετυχημένο ποστάρισμα για τους αδηφάγους -πλην τίμιους- αναγνώστες σας..

(Επαυξάνω και ως προς την απάντηση στον/ην newmanifesto..
'a neverending -old, same- story'..)
Weirdo

Anastasia Konstantakatou said...

Θα συμφωνησω και εγω με πολλες απο τις παρατηρησεις και πάνω απο ολα με την ιδεα οτι η Μ.Ανατολη ανηκει στα χαλια και τα φαλαφελ και οχι σε οσους την εχουν κατα καιρους ιδιοποιηθει. Επίσης θα συμφωνησω με το πώς η θρησκεια γινεται οπλο και η πολιτικη οδηγει στον πολεμο αλλα και το ποσο διαφορετικα η θρησκεια ερμηνευεται απο τους ανθρώπους: δε χρειαζεται να κοιταζουμε μονο τους Εβραιους, ας δουμε τις Σταυροφοριες και τα δικα μας χαλια.

Ενω κατανοώ την τάση πολλών να έχουν αθρησκευτικες τάσεις λογω των πολλων συμφορών που έχουν προελθει απο τη θρησκεια, εντοπιζω τη ριζα του προβληματος όμως καπου βαθυτερα, συγκεκριμενα στην εγωιστικη διαθεση του ανθρώπου που θα χρησιμοποιησει θεους και δαιμονες αν αυτο το μπορει να κανει τον κανει ισχυροτερο. Και πολλοι σκεφτηκαν παρομοιως και πολλες θρησκειες έφτασαν μεχρι να ειναι προμαχωνες πολεμων και βαναυσοτητων καθολου ανεξηγητα κατα τη γνωμη μου καθώς οι θρησκειες προσφερουν τη δυνατοτητα της χαλιναγωγησης.

Εθισμενοι λοιπόν ολοι σε μια ιδεα η σε μια θρησκεια, που για Θεο δεν χρειαζεται απαραιτητα να έχει τον Αλλαχ η τον Γιεχβά αλλα μπορει να ειναι η τηλεοραση η το πορτοφολι μας, πορευομαστε προς τη "δοξα" ....μέχρι να τσακιστουμε ολοκληρωτικά (γιατι μεχρι τοτε παντα θα προσπαθουμε).

ΥΓ. Εξαιρετικο βιβλιο το Climate of Fear by Wole Soyinka

Mantalena Parianos said...

Άναστασία,
δεν φταίει η ανθρώπινη αδυναμία για τα ΔΟΓΜΑΤΑ. Η ανθρώπινη μαλακία φταίει. Το ότι κάποιοι θεωρούν την πάρτη τους (και την πίστη τους) ανώτερη από τη δική μου και το ότι μπορείνα λατρεύω το θεό της μπανάνας. Αν γμτ ήταν τόσο βέβαιοι γι' αυτό που πιστεύουν, τι λόγο θα είχαν να "κυρήσσουν πόλεμο στους αλλόθρησκους" ή να καίνε ββιβλιοθήκες?

Anastasia Konstantakatou said...

Αν και πιο εύηχος η ευληπτος για πολλους ο χαρακτηρισμος σου, νομιζω οτι μπορει να δωσει μια πιο ανωδυνη διασταση στο θέμα- αλλωστε στην Ελλαδα σημερα τα παντα μαλακια δεν ειναι; Οσο για το δευτερο μερος, "Το ότι κάποιοι θεωρούν την πάρτη τους (και την πίστη τους) ανώτερη" προσεξε που λες "θεωρουν"... αυτές οι θεωριες ειναι που καινε τις βιβλιοθηκες: αυτοι που τις εφευρισκουνε ειναι οι πυρομανεις, και αυτοι που τις καινε ειναι απλως οι πυρπολητες, το σπιρτο στο χερι και ωπ φωτια!!

Mantalena Parianos said...

Αναστασία,
ΔΕΝ είναι τα πάντα μαλακία στην Ελλάδα. Υπάρχουν άνθρωποι μπλα μπλα μπλα - καταλαβαίνεις που πάει η συζήτηση...
Γιατί να "προσέξω" επειδή έγραψα ότι "θεωρούν"? Αφού έτσι είναι! Εκτός αν εννοείς ότι εγώ (ή όλοι μας) σνομπάρουμε ό,τι δεν καταλαβαίνουμε... Για να εξηγηθώ, πάντως, δεν θεωρώ σε καμία περίπτωση ότι είμαι "καλύτερη" ούτε από τους χριστιανούς, ούτε από τους μουσουλμάνους, ούτε από τους ανιμιστές, ούτε από τους άθρησκους, ούτε, ούτε... Απλώς ΔΕΝ ΕΙΜΑΙ ΦΑΝΑΤΙΚΗ. Πιστεύω σε όλα - δεν πιστεύω σε τίποτα.
Τα πάντα μπορούν να είναι ιερά, αν το αποφασίσεις, από μια μπανάνα (έχω μια λατρεία, φαίνεται;), μέχρι τα τείχη της Ιεριχούς. Γιατί θα πρέπει να ασπαστούν και οι άλλοι όμως αυτό που πιστεύεις εσύ;
Μουτς

Anastasia Konstantakatou said...

Αναρωτιεμαι γιατι τα εξελαβες αρνητικα αυτα που εγραψα, το λάθος ισως δικο μου. Διευκρινιζω:
Είπα ολα 'μαλακια' γιατι απλώς στην Ελλαδα τα ονομαζουμε ολα ετσι οχι γιατι ολα ειναι (και το κατεκρινα γιατι οταν τα βαζουμε ολα στο ιδιο σακι...). Όσο για το "θεωρω" δεν ήταν καθολου ειρωνικο, ηταν κυριολεκτικο όπως επισης και οτι ακολουθεί. Οπως επισης συμφωνω και με αυτα που λες περι δογματισμου.

Mantalena Parianos said...

psoli tou kavoura:
Είναι αρχή μου να μη σβήνω ποτέ comments, ακόμη και ακατανόητα σαν το δικό σου... Αλλά, αν κατάλαβα καλά, μετέφερες στο blog μου κάποια διαμάχη σου με κάποιον άλλον; Ποια είναι η Κωνσταντίνα; Εξηγήσου, PLS.
Έγραψες: "Κρινεις και το αρθρο περι χοντρων πατσολων χωρις καν να το εχεις διαβασει φανταζομαι". Μοi?

PAP DX said...

1) Η θρησκεία είναι ένας από τους κυριότερους δημιουργούς της ανθρώπινης δυστυχίας
Δυστυχώς αυτό είναι απόλυτα σωστό. Και δεν υπάρχει πιο ταιριαστό παράδειγμα από τον πόλεμο της πρώην Γιουγκοσλαβίας:
Οι Σέρβοι και οι Μαυροβούνιοι (ορθόδοξοι), σφάζονταν με τους Κροάτες και στην αρχή και με τους Σλοβένους(καθολικοί). Οι Βόσνιοι(μουσουλμάνοι) σφάζοντας με τους Σέρβους(μουσουλμάνοι) αλλά και με τους Κροάτες(καθολικοί), όταν οι τελευταίοι δεν σφάζονταν με τους Σέρβους. Οι Βόσνιοι(μουσουλμάνοι) που κατάφερναν να ξεφύγουν από τον πόλεμο, έβρισκαν πολιτικό άσυλο στη Τουρκία(μουσουλμάνοι). Οι δε καλύτεροι φίλοι των Σέρβων(ορθόδοξοι) στη διάρκεια του πολέμου, ήταν οι γνωστοί και μη εξαιρεταίοι Έλληνες(ορθόδοξοι, τρομάρα μας). Θα θυμάστε τους τεμενάδες που έκανε ο Μιλόσεβιτς στον τότε πρωθυπουργό μας τον ακατανόμαστο. Ή τα σχέδια που διατύπωνε το παπαδαριό για "κοινά σύνορα με τη Σερβία",΄τα οποία κοινά σύνορα βεβαίως θα προέκυπταν από τον διαμελισμό (και "διαμοιρασμό" της FYROM...

Anonymous said...

δεν διαβασα το ποστ
αλλα είναι παρα πολύ σημαντικα αυτά που λεει η Αναστασία

"Επίσης θα συμφωνησω με το πώς η θρησκεια γινεται οπλο και η πολιτικη οδηγει στον πολεμο"

ευτυχως πολύς κόσμος το καταλαβαίνει πλεον, αλλά:

"εντοπιζω τη ριζα του προβληματος όμως καπου βαθυτερα, συγκεκριμενα στην εγωιστικη διαθεση του ανθρώπου που θα χρησιμοποιησει θεους και δαιμονες αν αυτο το μπορει να κανει τον κανει ισχυροτερο"